Prawo po Twojej stronie.

Skutecznie rozwiązujemy problemy.

Do naszej Kancelarii zgłosił się klient z pytaniem: czy ma obowiązek zapłaty za wezwanie („mandat”) za parkowanie na prywatnym parkingu pod marketem?

To temat, który dotyczy wielu kierowców. W praktyce musimy odróżnić dwie sytuacje:

• parkowanie w miejskiej strefie płatnego parkowania,

• parkowanie na prywatnym parkingu (np. przy markecie, szpitalu czy restauracji).

Skutki prawne w obu przypadkach są zupełnie różne.

Parkowanie w miejskiej strefie płatnego parkowania

Jeżeli nie opłacimy postoju w strefie płatnego parkowania, powstaje obowiązek uiszczenia tzw. opłaty dodatkowej – zwykle w wysokości 200–300 zł.

Podstawę prawną stanowi ustawa o drogach publicznych (art. 13 i art. 40d). Obowiązek ten:

• powstaje z mocy prawa (nie trzeba decyzji administracyjnej ani orzeczenia sądu),

• ma charakter publicznoprawny,

• przedawnia się dopiero po 5 latach od końca roku, w którym powinna być wniesiona opłata.

Opłata dodatkowa nie jest mandatem ani karą za wykroczenie. To danina publicznoprawna, którą miasto może wyegzekwować w trybie egzekucji administracyjnej.

Kto odpowiada za nieopłacone parkowanie?

Zgodnie z orzecznictwem (m.in. WSA w Szczecinie, sygn. II SA/Sz 1032/08), domniemywa się, że kierującym pojazdem był jego właściciel. Aby zwolnić się z odpowiedzialności, właściciel musi wskazać osobę, której powierzył pojazd w danym dniu.

Wniosek praktyczny:

• jeśli dostaniesz wezwanie z miasta – zapłać, inaczej koszty wzrosną, a egzekucja i tak prędzej czy później nastąpi.

Parkowanie na prywatnym parkingu

Inaczej wygląda sytuacja na prywatnych parkingach – np. przy marketach czy restauracjach. Zazwyczaj obowiązuje tam pobranie biletu (czasem darmowego na 1–2 godziny). Parkingami zarządzają zewnętrzne firmy, takie jak APCOA czy Europark.

Jeśli nie pobierzemy biletu, po kilku tygodniach możemy otrzymać wezwanie do zapłaty od 100 do 500 zł.

Czy to mandat?

Nie. To roszczenie cywilnoprawne, a nie mandat karny. Podstawą jest twierdzenie, że kierowca zawarł z właścicielem parkingu umowę poprzez wjazd i zaakceptował regulamin.

Problem dowodowy

Aby skutecznie dochodzić należności w sądzie, firma parkingowa musi udowodnić m.in.:

• że kierowca rzeczywiście zapoznał się z regulaminem parkingu,

• że to właściciel pojazdu, a nie inna osoba, pozostawił samochód,

• że wysokość opłaty dodatkowej jest zgodna z prawem i nie narusza praw konsumenta.

W praktyce sądowej udowodnienie tych elementów jest trudne. Wiele spraw kończy się oddaleniem pozwu.

Ryzyka dla kierowcy

• część firm ogranicza się do wysyłania wezwań i nie kieruje spraw do sądu,

• inne pozywają właścicieli pojazdów – niezależnie od tego, kto faktycznie parkował,

• zdarzają się próby wpisania do rejestru dłużników, co może utrudnić prowadzenie działalności gospodarczej czy korzystanie z usług finansowych.

UOKiK a prywatne parkingi

Praktyki stosowane przez niektórych zarządców parkingów wzbudziły zainteresowanie Prezesa UOKiK. W 2023 r. na spółkę APCOA nałożono ponad 820 tys. zł kary za naruszenia praw konsumentów.

Co zrobić, gdy dostaniesz wezwanie?

Gdy chodzi o parking miejski:

• zapłać opłatę dodatkową – inaczej i tak zostanie ściągnięta administracyjnie, a koszty wzrosną.

Gdy chodzi o parking prywatny:

• Sprawdź, czy parking był prawidłowo oznakowany.

• Oceń, czy wezwanie jest należycie udokumentowane.

• Nie ignoruj pisma – w razie pozwu trzeba złożyć odpowiedź i podnieść zarzuty, np. brak dowodu zawarcia umowy.

• W przypadku groźby wpisu do rejestru dłużników – wyślij sprzeciw, wskazując, że nie uznajesz roszczenia.

Podsumowanie

• W miejskiej strefie płatnego parkowania brak opłaty zawsze skutkuje obowiązkiem zapłaty opłaty dodatkowej.

• Na prywatnym parkingu wezwanie do zapłaty nie jest mandatem, lecz roszczeniem cywilnym. Jego zasadność zależy od tego, czy firma parkingowa potrafi udowodnić zawarcie i naruszenie umowy.

• Każdy przypadek warto przeanalizować indywidualnie, bo praktyki stosowane przez zarządców parkingów często budzą wątpliwości prawne i mogą naruszać prawa konsumentów.

radca prawny Grzegorz Łopata